Xu hướng ‘doanh nghiệp nhỏ gọn’ trong kỷ nguyên AI

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, nhiều doanh nghiệp đang chuyển mình theo hướng tinh gọn hơn. Thay vì duy trì đội ngũ nhân viên đông đảo, các công ty hiện nay đang tìm kiếm cách thức hoạt động hiệu quả hơn với quy mô nhỏ hơn.

Thời gian gần đây, nhiều công ty lớn tại Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, đã thực hiện các đợt cắt giảm nhân sự không phải vì lý do kinh doanh yếu kém, mà nhằm tối ưu hóa chi phí và tăng cường tính linh hoạt trong hoạt động. Theo thống kê từ Live Data Technologies, trong ba năm qua, các công ty đại chúng tại Mỹ đã giảm khoảng 3,5% số lượng nhân viên văn phòng. Trong suốt một thập kỷ qua, 20% trong số các công ty thuộc chỉ số S&P 500 đã thực hiện việc thu hẹp quy mô nhân sự. Điều này cho thấy một xu hướng mới: nhóm nhỏ có thể hoạt động hiệu quả hơn trong nền kinh tế hiện đại.

Từ sự bùng nổ đến việc thu hẹp quy mô nhân sự

Trước đây, phần lớn người lao động tại Mỹ làm việc trong các lĩnh vực nông nghiệp hoặc thủ công, nhưng sự phát triển của các ngành công nghiệp lớn đã dẫn đến việc hình thành các công ty với quy mô lớn. Theo nhà sử học Louis Hyman, vào những năm 1930, chỉ khoảng 10% lực lượng lao động làm việc cho các công ty có hơn 10.000 nhân viên, nhưng con số này đã tăng lên 1/3 vào cuối Thế chiến II.

Trong nhiều thập kỷ qua, sự hiện diện của đội ngũ nhân viên đông đảo đã trở thành điều cần thiết cho sự phát triển của các doanh nghiệp. Để từ một startup nhỏ trở thành một công ty lớn, các doanh nghiệp cần tuyển dụng nhiều chuyên gia trong các lĩnh vực như nhân sự, kế toán, marketing, kỹ thuật và quản lý dự án.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, xu hướng này đã bắt đầu thay đổi. Một trong những dấu mốc quan trọng là vào tháng 11 năm 2022, khi một công ty công nghệ lớn đã sa thải hơn 11.000 nhân viên. Nhiều công ty khác cũng đã thực hiện các đợt cắt giảm tương tự.

Ban đầu, việc cắt giảm nhân sự được lý giải là do sự tuyển dụng quá mức trong thời kỳ đại dịch. Tuy nhiên, sau hai năm, làn sóng sa thải vẫn tiếp tục diễn ra. Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp các tổ chức nhỏ gọn hơn có thể thực hiện nhiều công việc mà trước đây cần nhiều nhân lực.

Vào tháng 6, CEO của một trong những công ty thương mại điện tử lớn đã thông báo rằng đội ngũ nhân viên sẽ bị cắt giảm trong tương lai gần do AI giúp cải thiện hiệu suất làm việc. Thông điệp này đã thu hút sự chú ý của dư luận và gây ra phản ứng mạnh mẽ từ phía nhân viên.

Không chỉ có CEO của công ty thương mại điện tử này, mà nhiều lãnh đạo khác cũng đã chỉ ra rằng AI sẽ làm giảm số lượng nhân viên trong các lĩnh vực khác nhau. Một số công ty đã thông báo rằng việc đầu tư vào AI đã dẫn đến việc giảm số lượng nhân viên lên đến 40%.

Xu hướng doanh nghiệp nhỏ gọn

CEO của một startup phần mềm cho biết ông không có ý định tăng số lượng nhân viên hiện tại, mặc dù công ty đang phát triển mạnh mẽ. Ông tin rằng công ty có thể tiến xa mà không cần phải tăng thêm nhân sự. Điều này cho thấy rằng cách thức xây dựng doanh nghiệp đang thay đổi mạnh mẽ trong thời đại AI.

Các nhà sáng lập hiện nay đang huy động vốn với số lượng nhân viên ít hơn, nhờ vào sự hỗ trợ của AI trong các lĩnh vực như lập trình, marketing và bán hàng. Họ tin rằng các startup sẽ duy trì bộ máy tinh gọn ngay cả khi đạt được thành công lớn.

Ví dụ, một thương hiệu vòi sen cao cấp dự kiến đạt doanh thu hàng năm lên đến 50 triệu USD với chỉ 5 nhân viên. CEO của công ty này cho rằng thành công này là nhờ vào công nghệ và chiến lược thuê ngoài, cho thấy rằng việc tuyển dụng không còn cần thiết như trước.

Lợi ích và thách thức trong kỷ nguyên doanh nghiệp gọn nhẹ

Có nhiều lý do khiến người lao động cảm thấy không thoải mái khi làm việc tại các tổ chức lớn, như sự phức tạp trong quy trình làm việc và cảm giác không có giá trị. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhỏ gọn thường mang lại động lực làm việc cao hơn cho nhân viên. Theo một nghiên cứu, nhân viên tại các công ty nhỏ có mức độ gắn bó cao hơn so với những người làm việc tại các tổ chức lớn.

Tuy nhiên, kỷ nguyên doanh nghiệp nhỏ gọn cũng có thể làm giảm cơ hội thăng tiến cho người lao động. Các công ty lớn trước đây thường tạo điều kiện cho nhân viên thử nghiệm và phát triển sự nghiệp, nhưng các doanh nghiệp nhỏ có thể không cung cấp nhiều cơ hội như vậy.

Hơn nữa, các công ty nhỏ cũng ít khả năng đầu tư vào đào tạo cho nhân viên, điều này có thể ảnh hưởng đến những người mới bắt đầu sự nghiệp. Nếu các công ty lớn hiện tại thu hẹp quy mô và các công ty tương lai không cần nhiều nhân sự ngay từ đầu, chúng ta có thể chứng kiến sự kết thúc của kỷ nguyên doanh nghiệp lớn và đông người, đồng thời tạo ra một thế hệ công ty mới nhanh nhạy và linh hoạt hơn.