Trong lòng đại dương, những bí ẩn về xác tàu San José vẫn đang chờ được khám phá. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ hiện đại để tìm hiểu về những đồng xu vàng quý giá nằm dưới đáy biển, mở ra một chương mới trong lịch sử hàng hải.
Những đồng xu vàng thuộc về xác tàu San José. Ảnh: Antiquity
Gần đây, các nhà nghiên cứu đã công bố những phát hiện mới về các đồng xu vàng được tìm thấy gần xác tàu San José, một trong những xác tàu đắt giá nhất thế giới. Tàu San José đã chìm vào năm 1708 trong một cuộc giao tranh với hải quân Anh, mang theo một kho báu khổng lồ ước tính lên tới 17 tỷ USD hiện nay.
Vào năm 2015, chính phủ Colombia đã xác định được vị trí của xác tàu San José ở vùng biển Caribe gần Cartagena. Các cuộc thám hiểm bằng robot lặn đã được thực hiện vào năm 2021 và 2022 để khảo sát xác tàu. Chính phủ Colombia hy vọng sẽ thu hồi một số hiện vật để trưng bày trong bảo tàng, nhưng họ đang phải đối mặt với nhiều tranh chấp pháp lý, bao gồm cả từ chính phủ Tây Ban Nha.
Nhóm nghiên cứu, bao gồm các chuyên gia từ hải quân Colombia và các tổ chức khác, đã công bố kết quả nghiên cứu của họ trên tạp chí Antiquity. Họ đã phân tích hình ảnh từ các phương tiện điều khiển từ xa (ROV) và phát hiện hàng chục đồng xu vàng nằm rải rác quanh xác tàu ở độ sâu khoảng 600 mét.
Các nhà nghiên cứu đã mô tả chi tiết về những đồng xu vàng thô, cùng với nhiều hiện vật khác từ cuộc sống hàng ngày trên tàu cách đây hơn 300 năm. Họ đã sử dụng công nghệ chụp ảnh độ phân giải cao để kiểm tra các đồng xu, phát hiện rằng chúng có đường kính trung bình 32,5 mm và nặng khoảng 27 gram.
Hình ảnh từ ROV cho thấy thiết kế độc đáo của các đồng xu. Một mặt có hình thập tự Jerusalem, trong khi mặt còn lại có hình sóng đặc trưng của xưởng đúc ở Lima. Một số đồng xu còn mang dấu ấn của các chuyên gia kiểm tra độ tinh khiết của kim loại từ xưởng đúc Tây Ban Nha vào năm 1707.
Nhóm nghiên cứu đã đối chiếu các quan sát với tài liệu lịch sử để xác định nguồn gốc của các đồng xu và hiện vật khác, khẳng định rằng chúng thuộc về tàu San José. Daniela Vargas Ariza, nhà khảo cổ học hàng hải, cho biết những đồng xu này thường được cắt từ thỏi vàng hoặc bạc.
Xác tàu San José không chỉ là một phát hiện khảo cổ quan trọng mà còn là tâm điểm của nhiều tranh chấp pháp lý. Colombia hy vọng có thể bán một phần kho báu để tài trợ cho việc phục hồi con tàu, nhưng luật pháp hiện hành có thể cấm việc bán các hiện vật lịch sử. Tây Ban Nha cũng tuyên bố quyền sở hữu xác tàu và kho báu bên trong, dựa trên các quy định quốc tế về quyền sở hữu xác tàu hải quân.
Vào ngày 8 tháng 6 năm 1708, tàu San José dẫn đầu một đoàn tàu chở kho báu từ Cartagena về châu Âu thì bị tấn công bởi hải quân Anh. Mặc dù các tàu Tây Ban Nha đã phản công, San José đã nổ tung và chìm khi kho thuốc súng của nó phát nổ, trong khi phần lớn hạm đội Tây Ban Nha đã thoát được đến nơi an toàn.
An Khang (Theo Live Science, Antiquity)
