Vật lý neutrino, một lĩnh vực đầy bí ẩn và hấp dẫn, đang thu hút sự chú ý của các nhà khoa học trên toàn thế giới. Tại hội nghị quốc tế gần đây, hơn 60 nhà nghiên cứu đã cùng nhau thảo luận về những vấn đề quan trọng liên quan đến neutrino, từ dao động của hạt này cho đến việc xác định khối lượng tuyệt đối của chúng. Những câu hỏi này không chỉ là thách thức trong nghiên cứu vật lý hiện đại mà còn có thể mở ra những hiểu biết mới về cấu trúc của vật chất và sự hình thành của vũ trụ.
Trong khuôn khổ hội nghị, các chuyên gia cũng đã chia sẻ về những ứng dụng tiềm năng của neutrino trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn, việc giám sát lò phản ứng hạt nhân, chụp cắt lớp Trái Đất, và nghiên cứu geoneutrino trong địa vật lý đều là những ứng dụng quan trọng. Hơn nữa, việc phát hiện neutrino từ siêu tân tinh và quan sát các hiện tượng thiên văn hiếm gặp cũng đang được nghiên cứu sâu rộng. Sự phát triển của các công nghệ mới như máy dò ánh sáng Cherenkov, chất nhấp nháy lỏng và cảm biến lượng tử đang mở ra những cơ hội nghiên cứu đầy hứa hẹn.
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hà, Phó giám đốc Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Gia Lai, đã nhấn mạnh rằng từ năm 2013 đến nay, ICISE đã thu hút hơn 16.500 nhà khoa học từ hơn 60 quốc gia, trong đó có 18 người đoạt giải Nobel. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng khoa học tại Việt Nam.
Ông Hà cũng cho biết: “Việc tổ chức thành công các hội nghị chuyên sâu như vật lý neutrino chứng tỏ rằng Việt Nam đang tích cực tham gia vào cộng đồng khoa học toàn cầu, không còn đứng ngoài cuộc chơi nữa.”
Kể từ năm 2017, nhóm nghiên cứu đầu tiên về vật lý neutrino tại Việt Nam đã được thành lập tại Viện IFIRSE thuộc ICISE. Với sự hỗ trợ từ nhiều giáo sư quốc tế, phòng thí nghiệm này đang dần phát triển và xây dựng năng lực nghiên cứu trong một lĩnh vực mà Việt Nam còn thiếu nhân lực.
Song song với hội nghị, “Trường học Việt Nam về neutrinos lần thứ 9” (VSON9) diễn ra từ ngày 16-25/7, nhằm đào tạo và truyền cảm hứng cho sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam tham gia vào các lĩnh vực nghiên cứu sâu. Ngoài neutrino, lãnh đạo tỉnh Gia Lai cũng cho biết đang lên kế hoạch thành lập Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng khoa học vũ trụ trong tương lai gần.
Trần Hóa
