Trong bối cảnh vũ trụ ngày càng trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết, các cơ quan nghiên cứu không gian từ Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đang chuẩn bị cho một sự kiện đặc biệt: quan sát tiểu hành tinh khổng lồ Apophis khi nó bay qua Trái Đất vào năm 2029. Đây không chỉ là một cuộc đua giữa các tàu vũ trụ mà còn là cơ hội để nhân loại hiểu rõ hơn về những mối đe dọa từ không gian.
Mô phỏng hình dáng của tiểu hành tinh Apophis. Ảnh: Hiệp hội hành tinh
Tiểu hành tinh Apophis, với kích thước 450 mét, dự kiến sẽ bay qua Trái Đất ở khoảng cách chỉ 32.000 km vào ngày 13 tháng 4 năm 2029. Để chuẩn bị cho sự kiện này, từ ngày 7 đến 11 tháng 4, các nhà thiên văn học và chuyên gia phòng thủ hành tinh từ khắp nơi trên thế giới sẽ tụ họp tại Đại học Tokyo. Tại đây, họ sẽ thảo luận về các mục tiêu của từng nhiệm vụ và cách thức phối hợp để tối ưu hóa cơ hội quan sát Apophis khi nó đến gần.
Trong cuộc đua này, nhiều tàu vũ trụ từ các cơ quan như NASA, Cơ quan Vũ trụ châu Âu và Cơ quan Thám hiểm Hàng không vũ trụ Nhật Bản sẽ cùng nhau theo đuổi Apophis. Nhà nghiên cứu Patrick Michel từ Đại học Côte d’Azur cho biết: “Việc tiếp cận một vật thể lớn như Apophis chỉ xảy ra một lần trong vài nghìn năm, vì vậy đây là một cơ hội vô cùng quý giá”.
Dù có nhiều tàu vũ trụ tham gia, Michel nhấn mạnh rằng không có ai thắng hay thua trong cuộc đua này. Mục tiêu chính là hợp tác để hiểu rõ hơn về cách bảo vệ Trái Đất khỏi những tiểu hành tinh có thể gây hại.
Apophis đã được phát hiện vào năm 2004 và từng gây ra nhiều lo ngại về khả năng va chạm với Trái Đất. Ban đầu, các tính toán cho thấy có 2,7% khả năng xảy ra va chạm vào năm 2029, nhưng sau đó, các quan sát đã loại bỏ khả năng này. Tuy nhiên, tiểu hành tinh này sẽ bay qua Trái Đất ở độ cao thấp hơn các vệ tinh địa tĩnh, và nếu thời tiết thuận lợi, người dân ở châu Âu và châu Phi có thể nhìn thấy nó bằng mắt thường.
Hiện có hàng nghìn tiểu hành tinh tương tự như Apophis đang ở quỹ đạo quanh Trái Đất mà vẫn chưa được phát hiện. Việc hiểu rõ cấu trúc của những tiểu hành tinh này sẽ rất quan trọng trong việc phát triển các phương pháp chuyển hướng hoặc phá hủy chúng nếu cần thiết.
Apophis không chỉ đơn thuần bay qua Trái Đất mà còn có thể làm thay đổi quỹ đạo của nó do tác động của lực hấp dẫn. Những thay đổi này có thể tiết lộ thông tin quý giá về cấu trúc bên trong của tiểu hành tinh, theo nhà nghiên cứu Dani DellaGiustina từ Đại học Arizona.
Trong quá trình bay gần, các quan sát từ mặt đất sẽ giúp đo lường chính xác kích thước, hình dạng và quỹ đạo của Apophis. Tuy nhiên, các chuyên gia còn có tham vọng lớn hơn: họ muốn phóng nhiều tàu vũ trụ để theo dõi Apophis trước, trong và sau khi nó bay qua.
Đáng chú ý, tàu vũ trụ từng thực hiện nhiệm vụ thu thập mẫu vật từ tiểu hành tinh Bennu sẽ được điều chỉnh để gặp gỡ Apophis vào năm 2029. Mặc dù không thể thu thập mẫu vật, tàu này sẽ sử dụng hệ thống camera và cảm biến để nghiên cứu tiểu hành tinh.
Đồng thời, một tàu vũ trụ khác từ châu Âu cũng sẽ tham gia vào nhiệm vụ này, với kế hoạch gặp gỡ Apophis vào tháng 2 năm 2029 và theo dõi nó trong ít nhất 6 tháng. Tàu này sẽ triển khai hai vệ tinh nhỏ để thăm dò cấu trúc bên trong của Apophis.
Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ, đội hình ba tàu vũ trụ sẽ có cơ hội quan sát Apophis và những thay đổi của nó dưới tác động của lực hấp dẫn Trái Đất. Điều này sẽ cung cấp những thông tin quý giá cho việc bảo vệ hành tinh khỏi các tiểu hành tinh nguy hiểm trong tương lai.
An Khang (Theo New Scientist)
