Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, cuộc đua giữa Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở nên ngày càng gay gắt. Trong khi Mỹ đang đầu tư mạnh mẽ vào việc phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), Trung Quốc lại chọn hướng đi thực tiễn hơn, tập trung vào ứng dụng AI trong đời sống hàng ngày.
Mỹ hiện đang chi hàng tỷ USD và tiêu tốn một lượng lớn năng lượng để theo đuổi giấc mơ AGI, một hệ thống có khả năng tư duy tương đương hoặc vượt qua con người. Những người ủng hộ cho rằng AGI sẽ mang lại nhiều lợi ích, từ việc cải thiện khả năng quân sự đến việc điều trị các bệnh nan y và giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu. Họ tin rằng AGI sẽ giúp con người thoát khỏi những công việc nhàm chán và lặp đi lặp lại.
Tuy nhiên, Trung Quốc lại không mấy nhắc đến AGI mà thay vào đó, họ đang phát triển các ứng dụng AI thiết thực, giúp nâng cao hiệu quả công việc và dễ dàng đưa ra thị trường. Hướng đi này cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận giữa hai cường quốc.
Trụ sở Google tại Mountain View, California. Ảnh: Reuters
Khát vọng AGI của các công ty công nghệ Mỹ
Các công ty công nghệ tại Mỹ đã phát triển nhiều ứng dụng AI thực tế, như tính năng dịch thuật thời gian thực trên smartphone và các công cụ hỗ trợ trong việc tạo bài thuyết trình. Một số công ty còn sử dụng AI để tăng tốc độ phát hiện thuốc và giao hàng. Tuy nhiên, bên cạnh những ứng dụng này, nhiều công ty vẫn đang theo đuổi giấc mơ AGI. Một ủy ban quốc hội thậm chí đã đề xuất một dự án lớn nhằm đảm bảo Mỹ không bị tụt lại phía sau trong cuộc đua này.
Các công ty lớn như Meta, Google và OpenAI đang đầu tư mạnh vào nhân tài và cơ sở hạ tầng để vươn lên trong cuộc đua AGI. CEO của một trong những công ty này đã công khai cam kết đầu tư hàng trăm tỷ USD vào công nghệ điện toán để phát triển siêu trí tuệ.
Gần đây, một số mô hình AI mới đã cho thấy khả năng vượt trội trong các lĩnh vực như toán học, với một mô hình đạt được trình độ tương đương huy chương vàng trong kỳ thi Olympic Toán quốc tế. Tuy nhiên, khi một mô hình quan trọng được ra mắt, nhiều người đã bày tỏ sự thất vọng về chất lượng, dẫn đến những lo ngại về việc đầu tư vào AGI có thể không mang lại kết quả như mong đợi.
Trong khi đó, một số nhân vật nổi bật trong ngành công nghệ đã bắt đầu đặt câu hỏi về khả năng xuất hiện của AGI, cho rằng nếu chỉ tập trung vào mục tiêu này, Mỹ có thể sẽ tụt lại phía sau so với Trung Quốc, quốc gia đang chú trọng vào việc ứng dụng công nghệ hiện có.
Trung Quốc Tận Dụng AI Hiện Tại
Tại Trung Quốc, các mô hình AI nội địa đang được triển khai rộng rãi, từ việc chấm điểm kỳ thi đến hỗ trợ bác sĩ trong bệnh viện. Chính phủ Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào các dự án AI, với một quỹ đầu tư trị giá 8,4 tỷ USD nhằm hỗ trợ các startup trong lĩnh vực này. Điều này cho thấy sự quyết tâm của chính phủ trong việc thúc đẩy ứng dụng AI trong đời sống hàng ngày.
Chính quyền địa phương cũng đang triển khai nhiều chương trình tài trợ để khuyến khích sự phát triển của AI. Một ví dụ điển hình là thành phố Hùng An, nơi đã phát hành mô hình AI nông nghiệp giúp nông dân tối ưu hóa quy trình trồng trọt và kiểm soát sâu bệnh. AI cũng được sử dụng để cải thiện độ chính xác của bản tin thời tiết và hỗ trợ cảnh sát trong việc phân tích báo cáo.
Trung Quốc còn nổi bật với việc áp dụng các mô hình mã nguồn mở, cho phép người dùng tự do tải xuống và chỉnh sửa, giúp các công ty phát triển dễ dàng hơn. Chiến lược này đang giúp AI của Trung Quốc trở nên phổ biến trên toàn cầu, tạo ra một xu hướng mà các công ty ở Thung lũng Silicon cần phải học hỏi.
Do bị ảnh hưởng bởi các lệnh hạn chế thương mại từ Mỹ, Trung Quốc đã chọn con đường phát triển AI theo cách riêng của mình, tập trung vào việc tối ưu hóa ứng dụng công nghệ hiện có thay vì cạnh tranh trực tiếp với các công ty lớn của Mỹ.
Chuyên gia từ Đại học George Washington cho rằng lựa chọn của Trung Quốc là hợp lý trong bối cảnh hiện tại. Ông nhấn mạnh rằng việc xác định ai sẽ là người chiến thắng trong cuộc đua AI có thể mất nhiều năm, tương tự như sự phát triển của Internet trước đây.
Mỹ vẫn giữ lợi thế trong việc khai thác công nghệ mới nhờ vào hệ thống giáo dục rộng lớn, giúp phổ biến kiến thức kỹ thuật. Nếu Mỹ duy trì được lợi thế này, họ có thể vượt qua Trung Quốc ngay cả trong lĩnh vực ứng dụng AI. Tuy nhiên, nếu AGI vẫn chỉ là một giấc mơ xa vời, Trung Quốc có thể sẽ vượt mặt đối thủ khi khai thác tối đa AI hiện tại và mở rộng ứng dụng của mình ra toàn cầu.
Nguyễn Văn A tổng hợp
