Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, một trong những hiện tượng đáng chú ý là sự tan rã của núi băng trôi lớn nhất thế giới. Núi băng trôi A23a, sau gần 40 năm tách khỏi Nam Cực, hiện đang phải đối mặt với nguy cơ biến mất trong thời gian ngắn sắp tới do sự gia tăng nhiệt độ nước biển.
Núi băng trôi A23a, vào đầu năm nay, nặng gần 1.000 tỷ tấn và có diện tích lớn hơn gấp đôi vùng Greater London. Tuy nhiên, hiện tại, kích thước của nó đã giảm xuống chỉ còn chưa bằng một nửa so với ban đầu, theo thông tin từ các hình ảnh vệ tinh của hệ thống giám sát Trái Đất Copernicus thuộc Liên minh châu Âu. Diện tích của núi băng này hiện chỉ còn 1.770 km², với chiều rộng tối đa đạt 60 km. Trong những tuần gần đây, nhiều mảnh vỡ lớn đã tách ra khỏi núi băng, tạo ra những mối nguy hiểm cho các phương tiện di chuyển trên biển.
Andrew Meijers, một nhà hải dương học từ Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh, cho biết rằng A23a đang tan rã với tốc độ nhanh chóng khi nó di chuyển về phía bắc. Ông nhận định: “Núi băng trôi này đang trong quá trình tan biến. Nước biển quá ấm để A23a có thể tồn tại, và nó đang liên tục bị tan chảy. Dự đoán rằng trong vài tuần tới, nó sẽ không còn hình dạng nhận diện được nữa”.
Núi băng trôi A23a đã tách khỏi thềm băng Filchner-Ronne ở châu Nam Cực vào năm 1986 và đã bị mắc kẹt ở đáy biển Weddell trong hơn 30 năm. Sau khi thu hẹp đủ kích thước, nó đã thoát ra và bị cuốn đi bởi các dòng hải lưu mạnh mẽ. Cuối cùng, A23a đã thoát ra vào năm 2020 và bị cuốn theo “hành lang băng trôi” vào Nam Đại Tây Dương.
Vào khoảng tháng 3/2025, A23a đã mắc cạn ở vùng nước nông ngoài khơi đảo Nam Georgia, gây lo ngại về việc nó có thể ảnh hưởng đến các đàn chim cánh cụt và hải cẩu đang sinh sản tại đây. Tuy nhiên, núi băng trôi đã thoát ra vào cuối tháng 5/2025 và tiếp tục di chuyển về phía bắc. Trong thời gian gần đây, tốc độ di chuyển của nó đã tăng lên, có lúc đạt tới 20 km mỗi ngày. Sự tiếp xúc với nước biển ấm hơn và sóng lớn đã khiến A23a tan rã nhanh chóng.
Các nhà khoa học đã bày tỏ sự ngạc nhiên khi A23a có thể tồn tại lâu như vậy. Theo Meijers, phần lớn các núi băng trôi khác không thể di chuyển xa như A23a. Tuy nhiên, giống như nhiều núi băng trôi khác, A23a cũng không thể tránh khỏi số phận tan vỡ khi không còn được bảo vệ bởi khí hậu lạnh giá của Nam Cực.
Việc núi băng trôi tách ra khỏi sông băng là một hiện tượng tự nhiên, nhưng tốc độ mất băng từ Nam Cực đang gia tăng, có thể là do tác động của biến đổi khí hậu do con người gây ra.
An Khang (Theo AFP)
