Trong một bước đi mang tính đột phá nhằm bảo vệ môi trường và khôi phục hệ sinh thái, Trung Quốc đã quyết định tháo dỡ 300 đập và ngừng hoạt động nhiều nhà máy thủy điện nhỏ trên sông Xích Thủy, một nhánh quan trọng của sông Dương Tử. Hành động này không chỉ thể hiện cam kết của chính phủ trong việc bảo vệ đa dạng sinh học mà còn mở ra hy vọng cho sự phục hồi của các loài cá quý hiếm.
Sông Xích Thủy, với chiều dài hơn 400 km, chảy qua các tỉnh Vân Nam, Quý Châu và Tứ Xuyên, đã từ lâu được coi là nơi trú ẩn cho nhiều loài cá quý hiếm. Tuy nhiên, sự phát triển hạ tầng thủy điện trong nhiều thập kỷ qua đã gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường sống của chúng. Việc tháo dỡ các đập và nhà máy thủy điện nhỏ là một phần trong dự án lớn nhằm khôi phục lại dòng chảy tự nhiên của sông, giúp các loài cá có thể di cư và sinh sản.
Thông tin từ các nguồn tin tức cho biết, đến cuối năm 2024, khoảng 300 trong số 357 đập sẽ được tháo dỡ và hơn 90% nhà máy thủy điện nhỏ sẽ ngừng hoạt động. Điều này không chỉ giúp khôi phục dòng chảy tự nhiên mà còn kết nối lại các môi trường sống bị chia cắt, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sản của các loài cá, đặc biệt là cá tầm Dương Tử.
Trong suốt nhiều năm qua, quần thể cá ở lưu vực sông Dương Tử đã bị suy giảm nghiêm trọng do các hoạt động của con người. Các nhà máy thủy điện đã làm thay đổi dòng chảy, giảm lượng oxy trong nước và cắt đứt các kết nối quan trọng giữa các khu vực sinh sản và kiếm ăn của cá. Chính vì vậy, việc khôi phục lại môi trường sống tự nhiên là rất cần thiết.
Chiến lược bảo vệ sông ngòi của Trung Quốc không chỉ dừng lại ở việc tháo dỡ đập. Chính phủ cũng đã ban hành lệnh cấm đánh bắt kéo dài một thập kỷ và áp dụng các quy định nghiêm ngặt về khai thác cát, nhằm cải thiện chất lượng nước và đa dạng sinh học. Tại tỉnh Tứ Xuyên, hàng ngàn nhà máy thủy điện đã được sửa chữa và đóng cửa, góp phần vào nỗ lực bảo vệ môi trường.
Cá tầm Dương Tử, từng được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế công nhận là tuyệt chủng trong tự nhiên vào năm 2022, hiện đang có dấu hiệu hồi phục. Các nhà nghiên cứu đã thả cá tầm nuôi trong trại xuống sông Xích Thủy và ghi nhận những hành vi sinh sản tự nhiên của chúng. Điều này cho thấy những nỗ lực khôi phục môi trường sống đang mang lại kết quả tích cực.
Quá trình phục hồi không chỉ diễn ra ở các loài cá mà còn ở động vật không xương sống và lưỡng cư. Chất lượng nước tại khu vực này đã được cải thiện đáng kể, và việc khai thác cát đã giảm mạnh. Những thay đổi trong cách quản lý các dòng sông của Trung Quốc cho thấy một hướng đi mới, tập trung vào bảo vệ hệ sinh thái thay vì chỉ chú trọng vào sản xuất năng lượng.
Những nỗ lực này không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn cho cộng đồng địa phương, khi họ có thể tận hưởng một hệ sinh thái phong phú và bền vững hơn trong tương lai.
